Mübariz Əhmədoğlu: Ermənistanın Dağlıq Qarabağ mövqeyinin iflası məhz Serj Sərkisyanın prezidentliyi dövründə başladı
Hal-hazırda keçmiş hakim “Respublika” partiyası Nikol Paşinyanı Dağlıq Qarabağ məsələsində güzəştli mövqeyinə görə kəskin tənqid edir. Sadəcə siyasi mübarizə kimi yanaşmaq olar. Amma reallıqda Dağlıq Qarabağ məsələsinin təkcə siyasətlə əlaqəsi yoxdur.
Dağlıq Qarabağ məsələsi Ermənistanın tarixi xarakterindən doğan bir məsələ idi. Bütün qonşularına qarşı ərazi iddiası olan Ermənistanın nəhayət hansısa bir dövlətə qarşı belə bir addım atacağı heç kəsə sirr deyil. Gürcüstan olmadı, işğalçılıqlarını Azərbaycandan başladılar. Qaldı ki, Dağlıq Qarabağ tənzimlənməsinin müasir dövrdə baş verənlərə- yada salmaq lazımdır ki, 2008-ci ilin martın 1-də S.Sərkisyan hakimiyyətə gələn kimi may ayında Bi-Bi-Si radiosuna müsahibədə Azərbaycanı Dağlıq Qarabağla təmas qurmağa, investisiya qoymağa, Dağlıq Qarabağ ermənilərini özünə tərəf çəkməyə dəvət etdi. Məhz prezident S.Sərkisyan “Ağdam nə vaxtdan erməni torpağıdır” bəyanatının müəllifidir.
2016-cı il aprel hadisələrindən sonra isə S.Sərkisyan “Bloomberq”, “RİA-Novosti” və Əl-Cəzirə telekanalına verdiyi müsahibələrində də dəfələrlə bildirmişdi ki, nəinki 5 rayonu hətta 7 rayonu Azərbaycana qaytarmağa hazırdır. Sadəcə bu zaman S.Sərkisyanın bəhanəsi ilk olaraq Dağlıq Qarabağın statusunun müəyyənləşməsi üzərində idi. Bu sadəcə bəhanədir. Çünki Dağlıq Qarabağın statusunun müəyyənləşmə mexanizmi də təklif olunmuşdu; Dağlıq Qarabağın statusu Dağlıq Qarabağdan deportasiya olunmuş azərbaycanlılar ora qayıtmadan mümkün deyil. S.Sərkisyan bununla da razılaşmadı: S.Sərkisyan imitasiya yolunu seçdi. İmitasiya resursu yaratmaq isə ümumilikdə Ermənistanı və onun Dağlıq Qarabağ məsələsindəki mövqeyini zəiflətdi.
Ən nəhayət, istefasından cəmi iki ay bir həftə əvvəl, 2018 –ci ilin fevralında Münhen Təhlükəsizlik konfransında o zamankı prezident Serj Sərkisyan azərbaycanlı diplomatı arxayın salmağa çalışırdı ki, siz Dağlıq Qarabağa qayıdacaqsınız, amma Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Yerevanın Azərbaycana məxsusluğu ilə bağlı bəyanatlarından əl çəksin.
N.Paşinyan baş nazir seçildikdən sonra verdiyi açıqlamalardan bəlli oldu ki, ortalıqda olan variantların heç birisində Dağlıq Qarabağın statusunun müəyyən olunması məsələsi yoxdur. Dağlıq Qarabağa müstəqillik verilməsi məsələsi yoxdur. Ortalıqda olan variantda N.Paşinyan özü demiş, bəlli ərazilərin Azərbaycana qaytarılması məsələsi var. Yeri gəlmişkən N.Paşinyan elə bunu Armen Aşotyana cavab kimi bildirmişdi.
Beləliklə hal-hazırda stolun üstündə olan variantda Dağlıq Qarabağ ətrafındakı 7 rayonun Azərbaycana qayıtması, azərbaycanlı məcburi köçkünlərin ilkin yaşayış məskənlərinə qayıtması və Ermənistan-Azərbaycan arasında əlaqələrin, o cümlədən iqtisadi əlaqələrin bərpa olunmasının başlanmasına bənzər modeldir.
A.Aşotyanın özünə gəldikdə isə o, parlamentdə Avropa İttifaqı ilə əlaqələr komissiyasına sədrlik edərkən 2 dəfə Avropa İttifaqı ilə Ermənistan arasında imzalanan sənəddə aydın şəkildə göstərilib ki, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi 2009-cu ildən üzü bəri həmsədr ölkə prezidentlərinin verdiyi bəyanatlar əsasında tənzimlənməlidir. Bu Yenilənmiş Madrid Prinsipləridir. Bu sənəddə birinci maddə Dağlıq Qarabağ ətrafındakı ərazilərin Azərbaycanın nəzarətinə qaytarılmasıdır. Avropa İttifaqı-Ermənistan birgə komissiyasının bu sənədinin altında Armen Aşotyanın imzası var. Əgər A.Aşotyan özü belə sənədə qol çəkibsə, sonradan bunu mətbuatda 2009-cu ili 2008-ci illə əvəzləmək və N. Paşinyanın üstünə hay-küy salmaq siyasi əclaflıqdan başqa bir şey deyil.
Paşinyan və onun ətrafı Dağlıq Qarabağ məsələsini bilmir. Bu özünü həm Azərbaycanla, həm ATƏT-in Minsk Qrupu, həm də keçmiş hakimiyyət təmsilçiləri ilə münasibətdə göstərir.
Armen Aşotyanın belə ikiüzlülüyü isə yalnız Dağlıq Qarabağ məsələsində Ermənistanın mövqeyinə xələl gətirə bilər. Əminliklə demək olar ki, dünya erməniliyinin ortalığa qoyduğu Dağlıq Qarabağ məsələsini Azərbaycan tamamilə iflasa uğradacaqdır.
Mübariz Əhmədoğlu,
Siyasi İnnovasiya və Texnologiyalar Mərkəzinin sədri, politoloq
