Fərhad Məmmədov: Koronavirus Ermənistanın demək olar ki, bütün zəif tərəflərini üzə çıxartdı

Dünyada koronavirusla bağlı vəziyyət təhlükəli hal aldı, demək olar ki, bütün proqnozlar mənfiyə doğru gedir, ən böyük iqtisadiyyatlar böhran içindədir, milli problemlər ekologiya, demokratiyanın yayılması və digər liberal-yaşıl tədbirləri ikinci plana sıxışdırır. Bunu tanınmış politoloq Fərhad Məmmədov deyib.

Ekspert Facebook səhifəsində qeyd edir ki, Cənubi Qafqaz bölgəsində bu vəziyyət hökumətlərin öhdəsindən gəlməli olduğu çox sayda çağırışlara səbəb olacaq.

“Ermənistanda bu virusun həm iqtisadi, həm də siyasi nəticələri var. Ermənistanın baş naziri Paşinyanın planlaşdırdığı kimi, inqilabi dövr aprelin əvvəlində başa çatdırılmalı idi: martın 31-də işğal olunmuş Dağlıq Qarabağda seçkilər və aprelin əvvəlində konstitusiya məhkəməsinin dəyişdirilməsi ilə bağlı referendum. Qarabağda, Ermənistandan başqa dünyada heç kimin tanımadığı seçkilər yolu ilə Ermənistan hakimiyyəti üçün uyğun bir namizədi seçilməli və bununla da Qarabağ klanına zərbə vurulmalı idi.

Referendumdan sonra isə konstitusiya məhkəməsinin yeni tərkibi ikinci prezident R. Köçəryanı dəstəyə göndərməli idi. N. Paşinyan bu proseslərə olduqca ahəngdar bir şəkildə yanaşdı. Komanda təmizlənmiş kimi, iqtisadiyyat inkişafdadır, oliqarxların əlindən alınması üçün əlavə maliyyə vəsaiti var və s.”- deyə, F.Məmmədov yazır.

Ancaq politoloqun fikrincə, koronavirus Ermənistan hökumətinin planlarına düzəlişlər etdi.

“Referendumu təxirə salmaq lazım gəldi - Ermənistan qanunlarına görə, referendum fövqəladə vəziyyət bitdikdən 50 gün sonra keçiriləək (təbii ki, fövqəladə vəziyyət daha bir ay uzadılmasa, çünki bunun üçün bütün ilkin şərtlər var). Ancaq işğal altındakı ərazilərdə seçkilər yenə də keçiriləcək, ondan imtina edə bilmədi. Virusun orduya keçməsi barədə məlumatlar olsa da, Ermənistan hakimiyyəti hələ də Dağlıq Qarabağdakı insanların virusa yoluxması faktını tanımayıb və bu, ən azından qəribədir.

Koronavirus Ermənistanın demək olar ki, bütün zəif tərəflərini üzə çıxardı, bu ölkənin dörd sərhəddindən ikisi (Azərbaycan və Türkiyə ilə) onsuz da bağlı idi. Yaxın gələcəkdə İranla sərhəd də açılmayacaq, Gürcüstanla da o cümlədən... Düzdür, yük daşınması davam edir, amma Gürcüstanda keçidlərdə problemlər var.

Region ölkələrinin iqtisadiyyata mənfi təsir göstərən və onun aradan qaldırılması üçün nəhəng maliyyə qaynaqlarının xərclənməsini təmin edən bir problemləri meydana gəldi. Qısa müddətdə nə Gürcüstan, nə də Ermənistan yolların genişləndirilməsi və ya yeni rabitə yollarının açılması üçün hər hansı bir infrastruktur layihəsinin həyata keçirilməsi barədə düşünə bilməyəcəklər. Xarici sponsorları tapmaq mümkün olmayacaq, sponsorların öz problemləri başlarından aşır”- deyə, politoloq qeyd edir.

F.Məmmədovun sözlərinə görə, N. Paşinyan hökuməti iqtisadiyyatdakı aktual problemləri həll etmək məcburiyyətində qalacaq və başını gicılləndirən keçən ildən qalma bir neçə yüz milyon dollar bu problemləri həll etməyə kifayət etməyəcək. Ermənistan baş nazirinin öyündüyü turizm sıfıra enəcək və enişdə olacaq. Neftin qiymətinin düşməsi Ermənistanın əsas ixrac məhsulu olan mis də daxil olmaqla qiymətli metalların qiymətinin aşağı düşməsinə səbəb oldu. Bununla yanaşı, Ermənistan baş nazirinin güvəndiyi bir çox oliqarxların kapitalı ölkədən çıxarıldı ...

“Bu ilin birinci yarısının statistikası tamamilə yeni mənzərəni ortaya qoyacaq. Ənənəyə görə, Ermənistan öz diasporasının köməyi ilə pul və yeni kreditlər istəməyə başlayacaq. Erməni ifasındakı bu “Yaroslavnanın fəryadı” ilk növbədə Aİ və ABŞ-a yönəldiləcək, lakin onlar indiki məqamda çətin ki, Ermənistanı düşünsünlər. Yuxarıda dediyim kimi problemləri başlarından aşır. İlk işarə - ABŞ-ın işğal olunmuş ərazilərdə minalardan təmizlənməsi ilə məşğul olan bir QHT-yə sponsorluqdan imtina etməsi ABŞ-da ən kiçik xərclərin belə nəzərə alındığını göstərir. Və burada deyiləsi və ediləsi nəsə yoxdur.

Yalnız bir seçim qalır: Rusiya və fondların ehtiyatları və Ermənistanın keçmiş baş naziri Tiqran Sarkisyanın bu yaxınlarda sıxışdırıldığı Avrasiya İqtisadi Birliyinin bankı. Lakin bundan sonra N. Paşinyan V.Putinin dostu R. Koçaryanın sərbəst buraxılması üçün güzəştə getməli, “Qazprom”un düsturuna görə qaz qiymətinə razılıq verməli, CQDY-ya (Cənubi Qafqaz Dəmir Yolu) qarşı cinayət işini bağlamalı və s. Bu, artıq onun özü üçün elektoral itki olacaq”- deyə, F.Məmmədov bildirir.

Onun fikrincə, vəziyyət çox sürətlə inkişaf edir və hətta Ermənistanın baş naziri Dağlıq Qarabağda əlverişli namizədi saxlaya bilsə, referendumla əlaqəli olaraq daha çətin olacaq. Keçən il iqtisadiyyatda təxminən 10 faizlik artımı nəzərə alsaq N. Paşinyan milyonlarla dollara başa gəlmiş bir referendum üçün bağışlana bilərdi. Ancaq koronavirus dövründə iqtisadiyyatı dəstəkləmək üçün tələb olunan böyük xərclər, turizmin olmaması və cəmi üç ayda iqtisadi fəallığın azalması fonunda hər qəpik hesabda olacaq və belə bir şəraitdə Paşinyanın Konstitusiya Məhkəməsinin rəhbərini vəzifəsindən uzaqlaşdırmaq üçün referendum keçirməsi qəbuledilməzdir. Bunu nə Ermənistanın özündə, nə də Qərbdə başa düşməyəcəklər, Rusiyada isə bu proses əvvəldən dəstəklənmədi.

“Bundan bizə nə? İndiki şəraitdə Azərbaycan, şübhəsiz ki, ilk növbədə öz problemlərinə diqqət yetirməlidir. Ancaq ehtiyatlarımız var və onlar nəzərdə tutulduğu kimi xərclənəcək. Bütün dünya xərcləyir. Biz də xərcləyəcəyik. “Qara gün” üçün toplanmışdı və artıq həmin qaranlıq günlər gəldi ...

Bəlkə hətta bu illər ərzində hazırlaşdığımız çox tarixi bir dövrü yaşayırıq, hansı ki, danışıqlar aparırdıq, öz infrastrukturumuzu qururduq, ordumuzu gücləndirirdik və gözləyirdik ... düşmənin zəiflədiyi, Ermənistanın ətrafında yaratdığımız bütün həssas tərəflərin öz bəhrəsini verəcəyi bu anı gözləyirdik. Bu dövrdə həm koronavirusu aradan qaldırmaq, həm də ərazi bütövlüyünü bərpa etmək üçün bir olmalıyıq. Bunun üçün bir neçə ay əvvəl düşünə bilmədiyimiz şərait yaradıldı. Deməli, başqa bir neçə ayda nələrin baş verə biləcəyini təsəvvür belə edə bilmirik”deyə F.Məmmədov qeyd edir.

1news.az