Yaxşı günləri gözləyərkən: Azərbaycanın iri ticarət şəbəkələri pandemiya dövrünü necə keçirirlər? – FOTO
Koronavirusun yayılmasına qarşı mübarizə çərçivəsində karantin rejiminin tətbiqi ilə Azərbaycanda, eləcə də dünyada bir sıra biznes sektorları müvəqqəti olaraq fəaliyyətlərini dayandırdı.
1news.az artıq turizm, otel və restoran müəssisələrinin pandemiya dövründə nələrlə qarşılaşdıqları barədə yazmışdı, belə ki, gözəllik salonları, fitness zalları və gecə klubları karantin sonrası dövrdə normal fəaliyyətə qayıtmağı planlaşdırır.
Bu gün bir neçə gün əvvəl qismən açılmasına icazə verilmiş geyim mağazalarındakı mövcud vəziyyətdən danışacağıq.
Məlum olduğu kimi, aprelin 27-dən etibarən xüsusi karantin rejiminin qismən yumşaldılması qərarına əsasən, iri ticarət mərkəzlərindəkilər istisna olmaqla geyim mağazalarının fəaliyyətlərini bərpa etmələrinə icazə verildi.
Mağazalarının əksəriyyəti iri ticarət mərkəzlərində - mollarda cəmləşən Azərbaycanın böyük ticarət şəbəkələrinin nümayəndələri ilə danışdıq. Onlar karantin işinin alternativ yolları, obyekt sahibləri ilə güzəştli şərtlərlə razılığa gələ bilib-bilməmələri və iş vaxtı çəkilən zərərin əvəzini ödəmək planları haqqında danışdılar.
Fərid Axundov – Carolina Herrera, Tara Jarmon, Coccinelle, Monnalisa, Tommy Hilfiger, Lacoste, Liu Jo, Bebe, adL, United Colors of Benetton, Sisley, Pablosky, Adidas, Accessorize, MONSOON, SIX, Iam, OVS. kimi tanınmış markaların rəsmi nümayəndəsi olan NOVCO GROUP OF COMPANİES şirkətinin vitse-prezidenti
- Hesab edirəm ki, sektorumuz karantinin ən çox zərər vurduğu sahələrdən biridir. Bildiyiniz kimi, mağazalara yeni kolleksiyalar ildə iki dəfə - “yaz-yay” və “payız-qış” mövsümlərində gəlir. Adətən ilk 3 ayda yeni bir kolleksiyanı tam qiymətə satırıq, sonrakı 3 ayda isəendirimlər edirik. Təəssüf ki, yeni bir kolleksiyanı karantindən bir müddət əvvəl aldıq. Mağazalarımız paltarlarla dolu idi və bu zaman fəaliyyətimizin müvəqqəti dayandırıldığını öyrənirik.
Problem ondadır ki, yaz-yay mövsümünün paltarlarını payızda və ya qışda satmaq və ya gələn ilə təhvil vermək hüququmuz yoxdur. Nəticədə, yeni kolleksiyamız qalır, biz onu sata bilmirik, eyni zamanda bunun üçün tədarükçülərə pul ödəməliyik. Heç bir qazancımız olmadığı halda bunu necə edək? Sektorumuzdakı ən böyük çətinlik bununla bağlıdır.
Alternativ satış metodlarını tətbiq etməyə çalışdıq. Müştərilərimizə çatdırılma təklif etdik (MyBrands loyallıq kartı bazasının 100 mindən çox müştərisi var). Hal-hazırda məhsullarımızı onlayn sifariş etmək imkanı olan bir sayt hazırlayırıq - düşünürəm ki, yayın ortasında iş başa çatacaq.
Hələ ki, insanlar bizimlə İnstagram vasitəsi ilə əlaqə qura bilirlər, onlara elektron kataloqlar göndəririk və bəyəndikləri malları gətiririk.
Ayrıca, karantin dövründə bir çox insanın gəlirlərinin aşağı düşdüyünü və paltarları yüksək qiymətə ala bilmədiklərini nəzərə alaraq, markadan asılı olaraq onlara 20-30% dəyərində müəyyən endirimlər təklif edirik.
Əvvəllər də çatdırma xidmətimiz var idi. Lakin karantində insanlar, mağazaya gəlmək, məhsulu şəxsən görmək və yoxlamaq imkanlarını itirmiş olduqlarından daha çox sifariş verməyə başladılar. Onlayn satışlar artsa da, bundan əldə etdiyimiz gəlir dənizdə bir damcıdır, cari xərclərin cəmi 3-4%-ni ödəyə bilirik.
Yaxşı bir məqam odur ki, mağazalarımızın böyük hissəsinin yerləşdiyi ticarət mərkəzləri karantin müddətində kirayə haqlarını dondurublar və bizdən pul almırlar. Mollardan kənarda cəmi 4 mağazamız var. Bu binaların sahibləri ilə ayrıca danışıqlar aparmalı oluruq. Bizə müəyyən güzəştli şərtlər təqdim edirlər, lakin kirayə pullarını toplamaqdan tamamilə imtina etməyə hazır deyillər. Buna görə də bu mövzuda danışıqlarımız davam edir.
Bütün işçilərimizə mart ayı üçün tam maaş verdik. Aprel ayında onların maaşlarının böyük hissəsini dövlət, qalanını isə özümüz ödədik. Bunun üçün hökumətə minnətdarlığımızı bildirmək istəyirik, çünki bütün məbləği ödəmək imkanımız yox idi. Maydakı ödənişlərə gəlincə, bu sual bu günə qədər açıq qalır.
Aprelin 27-dən etibarən karantinin yumşaldılması ilə əlaqədar olaraq, mollardan kənarda fəaliyyət göstərən mağazalarımız açıldı, lakin satış hələ də azdır, çünki insanların çoxu hələ də evdən çölə çıxmır. Gündə üç saata qədər çölə çıxmalarına icazə verilir, bu vaxtdan isə əsasən əsas ehtiyaclar üçün, məsələn, ərzaq məhsullarının alınması üçün istifadə edirlər.
Ticarət mərkəzlərindəki mağazalarımıza gəlincə, onlar hələ də bağlıdır və yenidən fəaliyyətə başlayacağı ilə bağlı heç bir proqnoz yoxdur. Buna görə də, hazırda koronavirus pandemiyasının bizə vurduğu ziyanı dəqiq hesablaya bilmirik. Ancaq dəqiq deyə bilərəm ki, bu il bizim üçün zərərli il olacaq. Hətta ilin ikinci yarısı satış baxımından məhsuldar olarsa belə, ilin sonuna qədər yalnız zərərləri ödəyəcəyik.
Əlbəttə ki, karantin bitdikdən sonra vəziyyətimizi yüngülləşdirmək üçün müəyyən addımlar atmağa çalışacağıq. Yeni bir kolleksiya üçün ödənişin təxirə salınmasının və ya onlardan kiçik endirimlərin alınmasının mümkün olub olmadığını öyrənmək üçün tədarükçülərlə artıq danışıqlara başlamışıq. Güzəşt müddətinin uzadılması ilə bağlı obyekt sahibləri ilə də danışmağı planlaşdırırıq. Mağazalarda mövsümi endirimlərin adi haldan daha gec tətbiq ediləcəyi və ya minimal olacağı ehtimal olunur. Beləliklə, vəziyyətimizi düzəltmək üçün indi fərqli ssenariləri nəzərdən keçiririk.
Zaradesht Hamou, Zara, Massimo Dutti, Bershka, Stradivarius, Pull & Bear, GAP, La Senza və digər tanınmış markaların rəsmi distribyutoru olan Retail Group Azerbaijan MMC-nin rəsmi nümayəndəsi.
- Pandemiyadan əvvəl elektron ticarətin inkişafı mərhələsində idik, amma təəssüf ki, gecikdik və bu prosesi başa çatdıra bilmədik. Alternativ satış seçimlərinin tətbiqinə gəlincə, karantin rejimi elan edildikdən dərhal sonra, onlayn satış üçün sosial şəbəkələrdən istifadə etməyə başladıq. Təəssüf ki, onlardan gələn gəlir adi satışlarımızın heç 1% -ni etmir.
Dövlətimizin başçısının və icra hakimiyyəti orqanlarının bütün sərəncamlarını rəhbər tutan, işçilər qarşısında sosial məsuliyyətini dərk edən şirkətimiz, bütün karantin müddətində işçilərin tam maaşını verdi. Ayrıca, şirkət işçilərin işdən çıxmalarının qarşısını almaq üçün əlindən gələni etdi.
Pandemiyadan əziyyət çəkən ərazilərdə çalışan işçilərə əmək haqqının ödənilməsi üçün maliyyə dəstəyi proqramı çərçivəsində dövlətə müraciət etdik. Və qeyd etməliyik ki, aprel ayı üçün əmək haqqı hesabının çox hissəsini dövlətdən birdəfəlik ödəmə şəklində aldıq. Bunun üçün şirkətimiz ölkə rəhbərliyinə dərin təşəkkür və minnətdarlığını bildirir.
Pandemiyadan zərər görmüş sahibkarlıq subyektləri üçün vergi güzəştləri mexanizminin tətbiqi ilə əlaqədar sosial və vergi qanunvericiliyinə ediləcək əsas dəyişikliklərin layihəsi ilə də tanış olduq. Ümid edirik ki, tezliklə bu normativ aktlar təsdiqlənəcək və şirkət bu mexanizm sayəsində itkilərini ödəyə biləcək.
Bildiyiniz kimi, bütün mağazalarımız ticarət mərkəzlərində yerləşir, buna görə də bağlı qalırlar. Karantin dövründə icarə haqlarını endirən və bizi bundan azad edən obyekt sahiblərinə xüsusi təşəkkür edirəm.
Təəssüf ki, bütün xərclərimizi mövcud onlayn satışlarla ödəyə bilmirik. Satışları artırmaq üçün karantin çərçivəsində bütün imkanlardan istifadə etməyə çalışırıq. Ancaq bütün bunlar təəssüf ki, xərclərimizi ödəyə bilməz, buna görə də hər gün böyük itkilərlə üzləşirik.
Pandemiyadan sonra insanların davranış və həyat tərzinin dəyişəcəyini düşünürük. İstehlakçılar onlayn alış-veriş etməyi üstün tutacaq və izdihamlı yerlərdən çəkinəcəklər. Buna görə də müştərilərimizi itirməmək və satışları yüksək səviyyədə saxlamaq üçün elektron ticarəti inkişaf etdirməyi planlaşdırırıq.
Səbinə Qazi-zadə - bazarda lüks, idman və fast-fashion brendlərini təqdim edən Blue Planet Distribution MMC-nin direktoru. Birinci il deyil ki, bu, şirkət Dolce & Gabanna, Bvlgari, Go Sport, Nike, SKECHERS və digər tanınmış markaların rəsmi təmsilçisidir.
- Alternativ üsullar olaraq, lüks şöbəsində onlayn satış tətbiq etdik və müştərilərə yeni kolleksiya ilə kataloqlar göndərdik, idman şöbəsində onlayn platforma qurduq və bütün təhlükəsizlik standartlarına uyğun olaraq ev sifarişlərini çatdırdıq, çünki müştərilərimizin və işçilərimizin sağlamlığı bizim üçün hər şeydən üstündür.
Onlayn satışların həcmi qrupumuzda təmsil olunan markalardan asılı olaraq çox fərqlidir, buna görə bu mərhələdəki nəticələrə dəqiq qiymət vermək çox çətindir. Əvvəllər heç bir onlayn satışımız yox idi, karantin dövrünün əvvəlindən bu metodu tətbiq etməyə başlamışıq, amma onun potensialını görərək gələcəkdə müvafiq platformalar və xidmətlər yaratmağı planlaşdırırıq.
İşçilərimiz ən vacib mənbəyimizdir. Bütün əmək haqları gecikmədən tam şəkildə ödənildi. Bu dövrdə bizim vəzifəmiz istisnasız olaraq işçilərimizə dəstək olmaq idi.
Yarandığı gündən bəri şirkətimiz qanunla nəzərdə tutulmuş bütün öhdəlikləri yerinə yetirib, buna görə kömək üçün müraciət edərək qısa müddətdə dövlət tərəfindən müsbət cavab və dəstək aldıq. Bununla yanaşı, obyekt sahibləri də bizə böyük dəstək verdi və anlayış göstərdilər.
Bildiyiniz kimi, aprelin 27-dən etibarən mollarda olanlar istisna olmaqla, bütün satış mərkəzlərinin fəaliyyətinə icazə verildi. Mağazalarımız açılmadan əvvəl müvafiq dezinfeksiya prosedurlarını həyata keçirdik və əməkdaşlarımıza maskalar, əlcəklər və dezinfeksiyaedici maddələr verdik. Eləcə də bütün Blue Planet mağazalarına dezinfektorlar qoyduq. Bu mərhələdə müştərilərin axını məhduddur, lakin biz standart rejimdə işləyirik və həmişə müştərilərimizlə görüşməyə hazırıq.
Hal-hazırda şirkətimizin mövqeyi sabitdir və inanırıq ki, yaxşılaşacaq. Onlayn satış və dövlətin dəstəyi bizə bütün dünya üçün belə çətin bir dövrdə fəaliyyətimizi davam etdirməyimizə kömək edir.
Artıq qeyd etdiyimiz kimi, karantin dövründə idman şöbəmiz www.gosport.az onlayn platformasını hazırlayıb, istifadəyə verildiyi vaxtdan idman ləvazimatları və ev istifadəsi üçün avadanlıqlara, həmçinin geyim və ayaqqabılara tələbatın müsbət artım tendensiyasını müşahidə edirik. Sadiq müştərilərimiz formada qalmaq və sağlam həyat tərzi keçirmək istəyirlər.
Başqa ölkələrin təcrübəsinin göstərdiyi kimi, vəziyyətin yaxşılaşması və risklərin azalması ilə əlaqədar insanlar əvvəlki həyat tərzlərinə qayıdırlar. Buna görə də tələb tədricən artacaq.
Leyla Məmmədova
