Fransanın demokratiya modeli: polis dəyənəyi, gözyaşardıcı qaz - TƏHLİL
Əsr yarımdan artıqdır ki, bütün dünya Fransanın böyüklüyünün və inqilab və demokratik islahatların ixracı ideyasının təsiri altında yaşayır.
Napoleondan başlayaraq, daha sonra de Qolldan Mitterana qədər Fransa dünya və Avropa arenasında lider mövqeyini qoruyub saxladı.
De Qoll milli modelinin xarakterik komponenti həmin ölkənin siyasi mədəniyyətində güclü köklərə malik olan “Fransa böyüklüyü” imperativi idi.
Lakin hazırda Fransada baş verənləri “mənəvi Vaterloo” adlandırmaq olar, çünki Emanuel Makronun Fransasına enərək, ambisiyalı və meylli siyasətçilərin başqa ölkələrin daxili işlərinə qarışmasına imkan verdi, özü də daxili ziddiyyətlərlə parçalandı və sosial etirazlarla sarsıldı…
Təsadüfi deyil ki, Fransada sarı jiletlilər hərəkatının siyasi nüvəsi olan “Sarı jiletlilər” dərnəyinin yaradıcısı Thierry-Paul Valette Fransada demokratiyanın Makrona görə yoxa çıxdığını iddia edir. Fransa parlamentinin üzvü Fransua Ruffin ölkədə indiyədək yaranmış vəziyyəti “dərin siyasi böhran” adlandırıb və qeyd edib ki, hökumət və prezident yalnız “polis cavabı” verir.
Fransa polisinin etirazları yatırtması, pensiya islahatına qarşı minlərlə etirazçını dağıtması ilə bağlı videolar bütün dünyada yayılıb. Dağılış zamanı polis dəyənəklərdən, gözyaşardıcı qazdan, səs-küylü qumbaralardan, tüstü bombalarından istifadə edib.
Kişi polisin var gücü ilə qadını yerə atdığı kadr diqqəti çəkir. Nəticədə kəllə-beyin travması alan qadın ayağa qalxa bilməyib.
Fransanın demokratik prosesləri boğmaq və avtoritar idarəçilik siyasətinə qayıtmaq ərəfəsində olduğu göz qabağındadır. Bu isə BMT Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvü, Avropa İttifaqı və NATO-nun aparıcı ölkələrindən biri olan ölkədir. Bəlkə də məhz bu, dünya siyasətçilərinə bu ölkədə törədilən vəhşiliklərə - insan haqlarının pozulmasına, aşkar irqçiliyə və dini dözümsüzlüyə göz yummağa imkan verir.
Novella Cəfərova
Hüquq müdafiəçisi, Dilarə Əliyeva adına Azərbaycan Qadın Hüquqlarını Müdafiə Cəmiyyətinin sədri
