Bakının gözəllik sənayesi: biznes və müştəriləri nə gözləyir?

Karantin rejimi iqtisadiyyatın bütün sahələrinə mənfi təsir etdi. Gözəllik sənayesi (bərbərlik, kosmetologiya, spa və s.) ən çox təsirə məruz qalan sahələrdən biri oldu.

Bildiyiniz kimi, 30 mart 2020-ci il tarixindən etibarən Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə karantin rejiminə əlavə məhdudiyyətlər tətbiq olundu, buna əsasən bu obyektlərin fəaliyyəti qadağan edildi. Bu sahənin fəaliyyətləri onlayn rejimə keçirilə bilmədiyi üçün xeyli itki verdi.

Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargah aprelin 27-dən Azərbaycanda karantin rejiminin qismən yüngülləşdirildiyini elan edəndə rejimin sürətlə yüngülləşdirilməsinə ümid yarandı. Bazar ertəsi günü fəaliyyətini bərpa edən ərazilər siyahısında gözəllik salonlarının olmamasına baxmayaraq, çoxları onların karantin rejiminin rəsmi olaraq uzadılma müddəti, 4 maydan etibarən açılacağını proqnozlaşdırırlar.

Bəzi gözəllik salonları, hətta “karantin rejimindən mərhələli şəkildə çıxmaq planı”nın sosial şəbəkələrdə yayılmış ekran görüntülərinə istinad edərək ilk iş günündə əvvəlcədən qeydiyyat barədə elanlar da yayımlayır. Operativ Qərargah gözəllik sənayesinin mayın 4-dən mütləq yenidən işə başlayacağını təsdiqləməsə də, hər kəsin yalnız Azərbaycan Nazirlər Kabinetinin veb saytına etibar etmələrini tövsiyə etsə də, insanlar gözləməyə davam edir və məsələnin müsbət həll ediləəyinə ümid edirlər.

Gözəllik sənayesi nümayəndələrinin çətin karantin dövrünü necə keçdiyini və bundan hansı ümidlərlə çıxacağını öyrənməyə qərar verdik.

Bütün həmsöhbətlərimizə bir neçə sual verdik:

1. Biznesə göstərilən dövlət dəstəyini necə qiymətləndirirsiniz? O, hansı məsələləri həll etməyə imkan verdi?

2. Karantindən sonra və pandemiya dövründə salonlar necə işləyəcək? Həm heyət, həm də müştərilər üçün qiymətlərdə, xidmətlərdə və tələblərdə hər hansı bir dəyişiklik olacaqmı?

3. Salonlar açılsa, lakin çoxları üçün evdən çıxmaq yalnız SMS-icazə alaraq mümkün olacaqsa, bu iş qrafikinə necə təsir edəcək?

4. Pandemiyadan sonrakı dövrdə gözəllik sənayesinin inkişafı üçün hansı perspektivlər var və hansı dəyişikliklər olacaq? Bəs biznes sahibləri inkişaf etmək üçün nə etməlidir?

“Beauttech” salonlar şəbəkəsinin sahibi Elnarə Nəhmədova

- Şirkətimizdə bütün işçilər rəsmi qeydiyyata alınıb ​​(bəziləri rəsmi işçilərdir, bəziləri isə müqavilə əsasında işləyir), buna görə dövlətdən dəstək aldıq. Müqavilə ilə işləyənlər 2019-cu il üçün vergi geri qaytarılması şəklində 250 ilə 500 manat arasında təzminat aldılar, adi işçilər üçün hələ də aprel ayı üçün maaşların ödənilməsini gözləyirik.

Şirkətin özünün köməyinə gəlincə, bizə kredit və vergi ödəmələrində möhlət verildi. Obyekt sahibləri ilə özümüz razılaşdıq. Bizə möhlət verdikləri üçün onlara çox təşəkkür edirəm.

Beauttech, mövcudluğunun ilk günündən sanitar və gigiyenik standartlara ən yüksək tələblərə riayət etdiyi üçün heç bir yeni standarta uyğunlaşmaq məcburiyyətində qalmyacağıq. Dövlət müştərilərimizi yoxlamaq istəsə (məsələn, temperaturlarını ölçmək istəsə) biz onları yerinə yetirməyə hazırıq.

Bir çoxları, şübhəsiz ki, qiymətlərimizin artım istiqamətində dəyişib-dəyişməyəcəyi ilə maraqlanır, buna görə əminliklə deyə bilərəm ki, yox. Bundan əlavə, daimi müştərilərimiz üçün mövcud olan loyallıq proqramımız mövcud olmağa davam edəcək.

İndi işin başlanmasını gözləyirik, çünki mənim məlumatıma görə, gözəllik sənayesi yaxın gələcəkdə işə başlamalıdır. Ancaq müştərilərimizdə zamanın mövcudluğuna gəldikdə, bu barədə heç nə deyə bilmərəm. Bu, SMS icazə sisteminin ləğv edilib edilməməsindən asılı olacaq.

Ümumiyyətlə, nikbinəm, çünki düşünürəm ki, salon işi post-pandemik dövrdə də fəaliyyət göstərəcək. Düşünürəm ki, biz çox əziyyət çəkməyəcəyik, xüsusən ilk dəfə, yəni karantin sonrası dövrdə.

Ancaq gələcək inkişaf perspektivləri, əlbəttə ki, sadə deyil. Bir çox ölkələrdə iqtisadi böhran gözlənilir və bu kimi bir hal baş verərsə, bütün bunlar insanların gəlirlərinə təsir edəcək. Və nəticədə salonlara daha az gedəcəklər. 2020-ci ildə şəbəkəmizin yeni filiallarını açmağı planlaşdırırdıq, başqa inkişaf planları da var idi, ancaq yaranan şərait səbəbindən bütün bunları dayandırmaq və dondurmaq məcburiyyətində qaldıq. Bəlkə də dövlət sahibkarlara biznesin inkişafı üçün bəzi güzəştli şərtlər təklif edərsə, parlaq gələcəyə inanmaq mümkün olacaq.

“Mon Caprice” salonunun saç stilisti Nasir Babayev

- Təəssüf ki, görünür salonumuz dövlətdən yardım almayıb. Rəsmi işçiyəm, ancaq maaşsız qaldım və şanslıyam ki, bir az əmanətim var idi. Deyə bilərəm ki, çətinliklər salonların fəaliyyətinə qadağa qoyulmadan, gündə bir neçə saat işləməyimizə icazə verildiyi vaxtdan başladı. Müştərilərin sayı xeyli azaldı, sadəcə bizə gəlməyə vaxt tapmadılar.

Beləliklə, artıq ay yarımdır ki, işsizik, çünki COVID-19 koronavirusu təhlükəsi üzündən müştərilərin evinə getmək hüququmuz da yox idi.

Əlbəttə ki, hamımız salonların açılmasını gözləyirik, müştərilərimizi gözləyirik. Düşünürəm ki, müştəri sarıdan heç bir problem olmayacaq, çünki ay yarım vaxt müddətində daim bizə zəng edirlər və nəhayət, nə vaxt heç olmasa saç düzəltməyin mümkün olacağını soruşurlar. Ancaq qiymətlərdən əmin deyiləm, çünki işlədiyimiz bütün məhsulların (saç baxımı üçün) qiymətləri mütləq artacaq. Beləliklə, bəlkə də xidmətlərimizdəki qiymətlər də artacaq.

Sanitariya-gigiyena normalarına gəldikdə, salonda sanitariya vasitələri quraşdırdıq, maskalarda, əlcəklərdə işlədik və salonu bağlayana qədər həm işçilərin, həm də müştərilərin temperaturunu ölçdük. Buna görə problemlər olacağını düşünmürəm. Təki yenidən işə başlayaq. Ancaq SMS icazələri ləğv edilmədikdə müştərilərin bizə müraciət etməsi çətin olacaq. Çünki cəmi üç saat vaxt ayrılıb və bu vaxt adi bir saç düzümü istisna olmaqla heç bir şey üçün kifayət etməyəcək.

Ümumiyyətlə, gözəllik sənayesinin yaşayacağına əminəm. Ancaq çox şey dövlət dəstəyindən asılıdır.

İNAM tibb mərkəzinin həkim-kosmetoloqu Eteri Kazımova

- Təəssüf ki, vəziyyətimizdə dövlətdən kömək gözləməli deyildik, çünki klinikaya aidik və onlar bağlanmasaq da demək olar ki, işləmədik. Baxmayaraq ki, eyni zamanda bütün lazımi sanitariya-gigiyena tədbirlərini həyata keçirdik və SEX (sanitariya-epidemioloji xidmət) müayinəsindən keçdik. Ancaq bilirəm ki, estetik mərkəzlər salonlar kimi dövlət tərəfindən dəstək aldılar və işçilərin maaşlarını ödəyə bilirdilər. SEX-in yoxlamaq hüququ yoxdur və burada həm pandemiya zamanı, həm də ondan əvvəl bəzi uyğunsuzluqlar var. Bu barədə sual bir dəfədən çox qaldırıldı, amma hesab edirəm ki, indi dəqiq ona diqqət yetirməyə dəyər. Çünki bir çox gözəllik salonu injektor kosmetologiyasını xidmətlərin siyahısına daxil edir, lakin məlum olur ki, heç kim onların sanitar-gigiyena qaydalarına riayət etmələrini yoxlamaqla məşğul olmur.

Buna görə də bir çox digər tibb klinikaları kimi dövlətin dəstəyinə ümid edirik. Axı, işçilərə də dəstək olmalıyıq və bütün maaşlarımızı mütəmadi olaraq ödəməyə davam edirik. Klinikamız da karantin rejimini tətbiq etdi. Bu o deməkdir ki, gözləmə otağında olağa heç bir xəstə və işçi heyətinə icazə verilmir və qəbul ciddi qaydada aparılır. Kosmetoloqların xidmətlərinə gəldikdə, yaxın gələcəkdə işləməyimizə icazə veriləcəyinə ümid edirik.

Ancaq yaxın gələcəkdə inkişaf gözləmirik, üstəlik tənəzzülə hazırlaşırıq. Axı, pasientlərimizin  maliyyə imkanları məhdud olacaq və buna görə bizdən daha aşağı qiymətləri gözləyəcəklər. Ancaq hələ buna söz verə bilmərik.

Bir kosmetoloq olaraq deyə bilərəm ki, təkmilləşmə üçün bir neçə beynəlxalq konfrans və konqresə gedə bilmədim, amma müsbət cəhət ondadır ki, onlardan bəzilərində onlayn şəkildə iştirak edə bilərsiniz. Ancaq bu şəkildə yalnız nəzəri biliklər əldə etmək mümkün olacaq, lakin praktik hissəni uzun müddət gözləmək məcburiyyətində qalacayıq.

Əminəm ki, işlədiyimiz sahəni dəyişikliklər gözləyir və oradakı çox sayda təsadüfi insan bu peşəni tərk etmək məcburiyyətində qalacaq. Bəlkə də bu yaxşılığa doğrudur.

Bu çətin karantin dövründə cəmiyyətin tibb peşəsi nümayəndələrinə münasibətində çox nəzərə çarpan bir dəyişikliyi isə xüsusi qeyd etmək istəyirəm. Bu, sadəcə ilhamverici haldır.

“Face Studio” salonlar şəbəkəsinin direktoru Rüfət Bədirov

- Göründüyü kimi, karantin məntiqi bir sonluğa gəlir, artıq onun yumşaldılmasını görürük. Digər ölkələrin timsalında deyə bilərəm ki, Azərbaycan bu dövrdən ən asan keçdi, çünki bir aydan çox müddətə ölkəmizdə ən sərt karantin rejimi tətbiq olundu. Bütün bunlar dövlətimizin müdrik siyasəti və vaxtında görülən tədbirlər sayəsində mümkün oldu.

Əlbəttə ki, dövlət dəstəyinə ümid edirdik, amma səmimi deyim ki, bu dəstəyin bu qədər böyük olacağını gözləmirdik. Axı dövlət müntəzəm olaraq vergi ödəyənlərin hamısına kifayət qədər böyük bir məbləğ köçürdü. Buna görə şəbəkəmizə daxil olan 10 filialın hamısı, necə deyərlər, ayaqda qala bildi: maaşın yarısı işçilərə köçürüldü (evdə qalmalarına baxmayaraq), cari xərcləri bağladıq, kreditləri ödədik və s.

Bu çətin dövrdə kiçik və orta sahibkarlığa böyük güzəştlər verən bankların işini də qeyd etmək istərdim.

Obyekt sahiblərinin dəstəyindən də çox məmnun qaldım. Bu vəziyyəti digər ölkələrdə (Rusiya, ABŞ) icarəçilərin kədərli təcrübəsi ilə müqayisə etdim və deyə bilərəm ki, obyekt sahibləri ən yaxşı tərəflərini göstərdilər. Əgər başqa ölkələrdə heç kim heç kimə loyallıq göstərmirsə bizdə obyekt sahibləri anlayış göstərdilər və icarə ödənişləri üçün bizə vaxt verdilər. Bu, mənim fikrimcə, mentalitetimizin üstünlüklərindən, xalqımızın anlayışılı olasından xəbər verir.

İşlərimizdəki bəzi dəyişikliklərə gəlincə, ümumiyyətlə qlobal bir şeyin dəyişəcəyini düşünmürəm. Artıq yaşadığımız böhranlar zamanı onları qaldırmadığımız kimi, biz də qiymətləri qaldırmayacağıq. Pandemiya və iqtisadi böhran səbəbindən bir çox müştərimizin maddi imkanının daha aşağı ola biləcəyini başa düşməlisiniz. Və xidmətlərimizin qiymətini qaldırmaq düzgün olmazdı. Biz artıq belə dövrləri keçmişik və əminəm ki, indi də yaşaya bilərik. Əlbəttə ki, xərclərimiz artacaq, çünki işləməli olduğumuz maskalar və əlcəklərin qiymətləri artıq artıb. Btün salonlarımızın hamısını təmin etmək üçün tək 1000 ədəd maska lazımdır. Ancaq ziyarətçilərimizin sayının azalmasını istəmirik, buna görə qiymətləri artırmağı düşünmürük.

Hər hansı bir özünə hörmət edən salon üçün gigiyena standartlarına riayət etmək, pandemiyadan asılı olmayaraq norma olmalıdır. Buna görə heç bir xüsusi dəyişiklik olmayacaq. Hər ay bütün obyektlərimizdə planlı dezinfeksiya aparırdıq. Çünki ilk növbədə işçilərimin sağlamlığını düşünürükr. Karantin sonrası dövrü nəzərə alaraq, daha tez-tez dezinfeksiya edəcəyik. Hər hansı bir əlavə tədbir lazım olarsa, əminəm ki, dövlət həyata keçirəcəyimiz əlavə tövsiyələr verəcək.

Bütün bunlarla birlikdə gözləntilərimiz olduqca realdır. İlk 10 gündə təbii ki, bum olacaq, çünki bütün bu müddət ərzində müştərilərimiz bizə məktub yazdılar və hamı salonların açılmasını gözləyir. Çoxları epilyasiya etdirmək, kişilər isə əsasən saçlarını düzəltdirmək istəyirlər. Əlbəttə ki, SMS ilə çıxma icazəsini ləğv etməsələr, işləmək çətin olacaq, çünki bəzi prosedurlar daha uzun sürür. Düşünürəm ki, bu məsələ birtəhər öz həllini tapacaq.

Ancaq işə başladıqdan 10 gün sonra, çox güman ki, bir-iki ay çətin olacaq, xüsusən də müştərilərimiz üçün. Çünki karantin dövründə bir çoxunun gəlirləri azalıb, kimlərsə borc yığıb.

Ancaq buna hazırıq. Bu enişin, xüsusilə kiçik gözəllik salonları və bərbərlər üçün çətin olacağını bilirəm. Düşünürəm ki, çoxları bağlanmağa məcbur olacaqlar.

Ancaq eyni zamanda iki aydan sonra hər şeyin yerinə düşəcəyinə ümid edirəm. Ancaq iş sahibi yalnız oturub dəyişiklikləri gözləməməli, yeni şərtlərə uyğunlaşmalıdır. Axı, məlum olduğu kimi böhran həmişə yeni bir fürsətdir.

Azərbaycanda ilk françayzinq layihəsinin, “Ambassade de la Beaute” gözəllik mərkəzinin baş direktoru Elmira Məcidova

- İnanıram ki, biznesin əslində işləmədiyi bir anda dövlət dəstəyi faktı çox vacib, vaxtında və stimullaşdırıcı idi. Bu, bütün işçilərimizə maaş verməyimizə imkan verdi.

Ümumiyyətlə, işlərin məcburi dayandırılması müddətinə gəlincə, düşünürəm ki, karantin ayı elə də uzun müddət deyil. Müəyyən bir baxımdan bunun tətil olaraq görülməsi mümkündür. Biznes, əlbəttə ki, zərər görsə də, hər şeydə üstünlük axtarmağa çalışıram. Birincisi, bir ay üç və ya altı ay deyil ki, bundan sonra bütün itkiləri ödəmək mümkün olmasın.

İkincisi, bu dövr bir çoxlarına anlatdı ki, hansısa yolla vəziyyətə uyğunlaşmaq və işi davam etdirmək lazımdır. Müştərilərimizi maraqlandıran mövzularda onlayn olaraq məsləhətləşmələr aparmağa başladıq. Bundan əlavə, kosmetik məhsullarımızın müştərilərin evlərinə çatdırılmasını həyata keçiririk və hətta normal müştərilərə endirimlər təqdim edərək sadiqlik proqramı həyata keçirə bildik.

Gələcəklə bağlı gözləntilərim olduqca nikbindir. Başa düşməliyik ki, bəzən vəziyyətlər bizdən asılı deyil. Bu dövr nə qədər çətin səslənsə də, kimin nəyə qadir olduğunu göstərdi.

Əlbəttə ki, karantindən çıxdıqdan sonra çox şey dəyişdirilməlidir. Ancaq bizim vəziyyətimizdə bu yalnız aparılan dezinfeksiya sayının artmasına aiddir, çünki salonumuzda sanitariya-gigiyena tələbləri həmişə yüksək olub. Müştərilərimizi birtəhər yoxlamaq lazım olduğunu düşünmürəm, çünki hamısı yetkin şüurlu insanlardır. Yeri gəlmişkən, gözəllik salonlarının və estetik mərkəzlərin seçiminə müştərilərin yanaşması da dəyişəcək, sanitar-gigiyenik standartlara uyğun olaraq daha tələbkar olacaqlar.

Qiymətlərə gəlincə, karantindən çıxdıqdan sonra gözəllik mərkəzimiz qiymət siyasətini dəyişdirməyi planlaşdırmır. Əksinə, artıq bir sıra təkliflər, təbliğatlar, həmçinin stres əleyhinə yeni prosedurlar hazırlamışıq.

Ancaq əvvəlki şərtlərdə yenidən işləmək mümkün olduğu rəsmi olaraq elan edildikdə işə davam edəcəyik. Özümüz də şüurlu insanlarıq, hamımızın ailələrimiz var və düşünürük ki, SMS ilə gələn müştəriləri qəbul etmək üçün üç saatlıq işə getmək bir az səhvdir. Beləliklə, mərkəzimiz rəsmi olaraq əvvəlki cədvələ qayıtmaq mümkün olduqda işə başlayacaq, səhər saat 10-dan son müştəriyə qədər.

Ümumiyyətlə, hər zaman hər hansı bir böhranı yeni bir inkişafa təkan kimi qəbul etmişəm. Buna görə də dediyim kimi, gözəllik mərkəzimiz müştərilərimizin sağlamlığının yaxşılaşdırılmasına yönəlmiş bir çox yeni proqramlar hazırlayıb. Bundan əlavə, daha tez-tez müxtəlif onlayn verilişlər aparmağa başlayacağıq. Gizli yeniliklər olan bir çox yeni üz və bədən baxımı proqramlarını təqdim edəcəyik.

Bu vəziyyətə çətinlik kimi baxıram. Əminəm ki, vəziyyətlə necə əlaqəli olduğunuzdan çox şey asılıdır. Ancaq cəmi bir ay evdə oturduğumuz və xərclərimizin böyük hissəsinin qarşılandığını nəzərə aldıqda hesab edirəm ki, nədənsə şikayətləmək absurd olardı.

Nəticə

Biz isə sosial şəbəkələrdəki şərhlərdən də göründüyü kimi gözəllik salonlarının açılmasını səbirsizliklə gözləyirik. Ümid edək ki, həmsöhbətlərimizin bütün nikbin proqnozları gerçəkləşər və bütün tövsiyə və təkliflər dinlənilər.

Natali Aleksandrova

Tərcümə: Babək Cahandarov