Sosial şəbəkələrin geridə qoyduğu ənənəvi media - Rəqabətdə uduzmamaq üçün nələr edilməlidir? - ŞƏRH
Sosial şəbəkələr günümüzün aktual mövzularından biridir.
Hətta o qədər aktual olub ki, nəinki, gənc nəsil, hətta yaşlı nəsil nümayəndələri bələ bunun haqqında dolğun məlumata sahibdirlər. Bizi əhatə edən virtual aləm get-gedə insanlarda daha çox maraq doğurur. Ənənəvi KİV-də yayımlanan əksər verilişlərlə “Tik-Tok”da yayımlanan verilişləri müqayisə etsək, əlbəttə ki, izlənmə sayının daha çox sosial şəbəkədə olduğunu görərik.
Məsələ ilə bağlı 1news.az-a teletənqidçi, Əməkdar jurnalist, Mətbuat Şurasının idarə heyətinin üzvü Qulu Məhərrəmli açıqlama verib. Onun sözlərinə görə, sosial şəbəkələrə əsas marağın səbəbi senzuranın olmamasıdır.
“Bu gün “Tik-Tok”dakı verilişlərin izlənmə sayının yüksək olmasının əsas səbəbi sosial şəbəkələrə olan marağın artmasıdır. Həm də bu tip verlişlərdə senzura olmur deyə insanlar özlərini daha sərbəst hiss edirlər. Həmin verilişi aparanlar və verilişdə iştirak edənlər hazırda müəyyən dərəcədə populyarlıq qazanmış insanlardır. Onların əksəriyyəti senzurasız danışır, bu da insanlara maraqlı gəlir. Bir də qeyd edim ki, insanlar daha çox sərbəstliyə meyillidirlər, düşünürlər ki, bu “Tik-Tok”dursa, heç bir nəzarət yoxdur. Onlar üçün sosial şəbəkədə bu tip verilişlər real həyatı daha yaxşı əks etdirir, TV-lərdə yayımlanan senzuralı verilişlər bəzi insanlar üçün həqiqi həyatdan çox uzaqdır. Hesab edirəm ki, “Tik-Tok”da və digər sosial şəbəkələrdə qazanılan məşhurluq, populyarlıq keçicidir. Bu populyarlıq birdən qazanılır, necə deyərlər “partlayış” olur. Sonra da yenisi çıxan kimi unudulurlar. “Facebook” yeni istifadə edilən vaxtla indiki populyarlığı eyni deyil. Hazırda “TikTok” daha çox istifadə edilir. Bu həmişə belə olub, olacaq da.
Q.Məhərrəmli bildirib ki, televiziya verilişlərinə marağın artırılması üçün daha ciddi işlər görmək lazımdır. "Xatırlayırsınızsa, 44 günlük Vətən Müharibəsində əhali sosial şəbəkələrə VPN-lərlə daxil olsalar da əsas xəbərləri televiziyadan alırdılar. Çünki ən doğru xəbərlərin orada yayımlandığını bilirlər. Bu gün TV-lərdə daha çox bayağı verlişlərə yer verilir. Ciddi verilişlərə isə çox vaxt elə qonaqlar dəvət olunur ki, insanlar bilir ki, artıq bu nə danışacaq. Ona görə TV-lərə baxış sayı azalıb. Tək yol maraqlı verlişlər yayımlamaqdır”.
1news.az məsələ ilə bağlı Azərbaycan Mətbuat Şurasının İdarə heyətinin üzvü Hacıbəy Heydərli də açıqlama verib. Onun sözlərinə görə, insanlar saxta xəbər başlıqlarına aldanırlar:
“Son zamanlarda “Tik-Tok” ən çox istifadə edilən sosial şəbəkələrdən birinə çevrilib. Qeyd edək ki, aktivliyin artması ilə də bu cür vasitələrlə müxtəlif yalan məlumatlar yayılır. Heç bir zaman “Tik-Tok” güvənilə biləcək mənbə ola bilməz. Çünki sözügedən dezinformasiyaları paylaşan şəxslərin kimliyi bəlli deyil. Onların nə məqsədlə bu xəbəri yaydıqları da bilinmir. “Tik-Tok”un belə bir alqoritmi var ki, əgər bir xəbər “fake”dirsə, sensassiya yarada biləcəkdirsə, o “keşfet”ə düşür. Çox vaxt belə xəbərlərdə saxta başlıqlar da olur. İnsanların çoxu da xəbərin içini yox, başlığını oxuyub nəticə çıxarır. Mən təklif edirəm ki, oxucular xəbərləri araşdırsınlar saxta başlıqlara aldanmasınlar. Ən əsas məsələlərdən biri də media savadlılığıdır ki, biz də bunun üçün çalışmalıyıq. Burada Azərbaycan Mətbuatının üzərinə böyük yük düşür. Çox təəssüf ki, hazırda saytlara birbaşa giriş çox azalıb. İnsanlar daha çox sosial şəbəkələrdən xəbər saytlarına giriş edirlər ya da sosial şəbəkələrdə yayılan yalan məlumatlara aldanırlar. Bu gün sosial şəbəkələrə giriş çox yüksəkdir. Hətta saytlara giriş əksər hallarda sosial şəbəkə üzərindən olur. Məncə, hər yayılan xəbərə inanmamaq, təkcə başlığa aldanıb rəy yazmamaq lazımdır”.
