“İslam dini İran deyil, dinlə bağlı təbliğat düzgün aparılmalıdır”
“Din qardaşlarımız”, cənub qonşumuz İranla ölkəmiz arasında yaşanan son zamanlardakı gərginlik cəmiyyətimizin ən həssas yerinə çevrilib.
Məlum məsələdir ki, əhalisinin təqribən yarısı Azərbaycan türkü olan, əksəriyyəti bizim kimi müsəlman olan farslarla, ortaq tarixə, mədəniyyətə, ənənələrə malik olduğumuz ölkənin qəribə, bir çox hallarda təəccüb və təəssüf doğuran davranışları xalqımızı və dövlətimizi istər-istəməz narahat edir. Elə uzağa getməyək, bir neçə gün öncə səs yazısı yayılan, polis tərəfindən saxlanılan “dindar” qadının İranın ali dini lideri Xomeyniyə olan “sevgi”si öz “WhatsApp” səs yazısında əksini tapmışdı.
Tez-tez həm gündəlik həyatımızda, həm xəbərlərdə, həm də həyatımızın bir hissəsinə çevrilən sosial şəbəkələrdə dini təbliğat aparaq şəxslərlə rastlaşırıq.
İşin maraqlı tərəfi də budur ki, onların din adı altında apardıqları təbliğatın kökündə 1979-cu ildə qələbəsi ilə nəticələnən islam inqilabından sonra, İran şiə məzhəbini əsas alan teokratik dövlətə çevrilən Ayətullah Xomeyniyə olan "sevgi" dayanır. Radikal iranyönümlü şəxslər vasitəsi ilə müxtəlif saytlar, sosial media və Youtube kanalları vasitəsilə Azərbaycan əleyhinə təxribat xarakterli çıxışlar ediblər, İranın "modelinin" Azərbaycanda da tətbiq olunmasını arzulayır, Birləşmiş Ştatlar, qərb dövlətləri və İsrail ilə Azərbaycanın əlaqələri kəskin surətdə tənqid atəşinə tutulur.
Bir müddət əvvəl İranın paytaxtı Tehranda Azərbaycan səfirliyinə qarşı terror aktınının törədilməsini görməzdən gələn bu "dindarlar" Azərbaycan əleyhinə olan bütün kampaniyalarda, təxribatda fəal olurlar.
Belə bir sual yaranır: Bəs, terror dövlətinə çevrilən İrana maraq haradan irəli gəlir?
Məsələ ilə bağlı 1news.az-a Milli Məclisin deputatı Cavanşir Paşazadə açıqlama verib. Deputatın sözlərinə görə, sözügedən mövzunun kökündə insanların din haqqında məlumatlarının geniş olmamasıdır:
“Bizim ölkənin demək olar ki, əksər insanların məlumatsız olması, həmçinin bəzi dini etiqadı olan insanların, fərqi yoxdur istər müsəlman, istər xristian, istər yəhudi olsun düzgün maarifləndirmə işlərinin apara bilməməsidir, pərakəndə şəkildə təbliğatın olunmasıdır. Qanunla bizim ölkədə hər bir dinin təbliğatını yalnız qeydiyyatdan keçən qurumlar edə bilər. Bunun üçün seçilən məkanlar məsələn islam dinin təbliğatı aparılacaqsa, bunun üçün məscid yer olaraq seçilir. Eləcə də digər dinlərin təbliğatında da bu belədir. Həmin dinin öz məbədində ayinlər aparılır. Bu cür dini ayinlərin küçələrdə, dini məbədlər və həyətlərindən kənarda aparıldıqda bu düzgün olmur. Burada sual yaranır bəs hüzr mərasimləri zamanı dini suallar verirlir. Qeyd edim ki, bu təbliğat olmadığı müddətdə heç bir problemi yoxdur. Sadəcə dini sorğu-sual olduğu zaman bir təbliğat aparılmır. Bəzən olur ki, insanların sualları olur, bunu mollaya və ya gələn rəsmi nümayəndəyə ünvanlaya bilərlər. O insanların rəsmi olub-olmamağı da önəmlidir”.
C.Paşazadə həmçinin vurğulayıb ki, qanunsuz şəkildə təşkil olunan dini ayinlərə qoşulmaq yanlış addımdır:
“Bizim ölkədə belə bir düşüncə tərzi də var ki, hər papaq qoyan, saqqal uzadan molla olur. Ona qalsa gənclərimiz də bu gün saqqal uzadır. Demək istəyim budur ki, hər başına qara papaq, əmmamə taxan, saqqal uzadan molla, rəsmi nümayəndə, dini düzgün təbliğ edən şəxs deyil. Ona görə də insanlarımız özləri-özlərini maarifləndirməlidirlər ki, bu cür insanlar dini mərkəzlərdə, dini yerlərdə otururlar. Məsələn orucluqda iftar vaxtlarını Qafqaz Müsəlmanlar İdarəsinin özünün kalendarları var, məncə sözügedən kalendarlar ödənişsizdir. İnsanlar bu kalendarları və digər suallarını QMİ-nə zəng edib öyrənə bilərlər. Ya da birbaşa olaraq idarəyə gedərək götürə də bilərlər. Bu cür şərait yaradıldığı halda insanların küçələrdə təşkil olunan dini ayinlərə qoşulması düzgün addım hesab edilmir. Bizim öz dini qaydalarımız var. İslam dini İran deyil. Biz əsrlərdir bu dinə ibadət edirik. 70 il Sovet İmperiyasının tərkibində qalsaq da, heç vaxt öz dinimizi dəyişməmişik. Bu dini İranla bağlamaq yanlış düşüncədir. Mən hesab edirəm ki, Azərbaycanın dini mərkəzləri var. Onlar bu işlə ciddi məşğul olmalı, əhalini düzgün maarifləndirməlidirlər. Təbliğatı dini düzgün bilən bir adam aparmalıdır”.
