Cəmilə Ömərova: Böhran – yeni karyera üfüqlərinin açılışı kimi
Son hadisələrin göstərdiyi kimi, sonsuz transformasiyalar edən müasir dövrdə gələcəkdə bütün həyatımızı dəyişdirə biləcək xüsusi, fors-major keçidlər ola bilər.
Bu, sözdə “keçidlər” qlobal və ya fərdi böhran şəklində gəlir və həyatımızda məsələn, işdən çıxma və pensiya şəklində görünə bilər. Heç kimə sirr deyil ki, bütün bu gözlənilməyən hadisələrə insanın təbii reaksiyası gözlənilən depressiya çevrilə bilər.
Oxuculara müraciət etmək istərdim. İnanın, bu yolayrıcında yaşamaq nə qədər çətin olsa da, müxtəlif səbəblərdən heç vaxt girməyə cəsarət etməyəcəyiniz bir əraziyə daxil ola bilərsiniz. Və bəlkə də məhz sizin bu addımınız həm şəxsi, həm də karyeranız üçün yeni üfüqlər açmağa kömək edəcək.
Təsəvvür edin ki, necə dəyərli təcrübə qazanacaqsınız. Çünki bu vəziyyətdə nəinki “gündəlik çörək” qazanmağın yolu, həm də mühitiniz, əlaqələriniz və ətrafdakı cəmiyyətin həyatına təsir etmək qabiliyyətiniz dəyişə bilər
Bu zaman qabiliyyətlərinizi və prioritetlərinizi dəqiq şəkildə bilməyiniz, karyeranızda necə və haraya hərəkət edəcəyinizi dəqiq hesablamalısınız, hansı işdən tutmağa dəyər ki, məhz bu da sizi qarşıya qoyulan məqsədə və uğura aparsın.
Bu vaxt çox emosional ola bilər. Buna görə də iş tapmaqda və əla nəticələr əldə etməkdə, hətta olduqca çətin iqtisadi mühitdə uğur qazanmaq üçün müxtəlif biznes sahələrindən olan liderlərin karyera hədəflərini necə müəyyənləşdirdikləri ilə bağlı bəzi praktik tövsiyələrini bölüşməyə qərar verdim.
Ağlınızı və qəlbinizi dinləyin
Cəlal Qasımov – “PAŞA Holdinq” MMC-nin baş direktoru: “Hər kəs öz seçimini etməlidir. Burada ən vacib məqam – hər zaman öz xoşladığınızı etməkdir.
Bir iş seçərkən, sosial status, pul və s. kimi məqamları həddən artıq qiymətləndirməyin. Orta və uzunmüddətli dövrdə bütün bu üstünlüklər yalnız fəaliyyətinizdən asılı olaraq veriləcək. Buna görə özünüzü – ağlınızı və ürəyinizi dinləməlisiniz və özünüzü: nəyi sevdiyinizi, sizi nə xoşbəxt edir və ən əsası – nə etməyi sevmədiyinizi anlamalısınız.
Sakit bir həyat istəyirsinizsə, heç xəyallarınızda da belə baş direktor olmağa çalışmayın. Baş direktor roluna daimi stres və çətin qərarlar daxildir. Başqalarına və cəmiyyətə “xoş” görünən mövqelərə fikir verməyin. Onların sizin üçün uyğun olub-olmadığını düşünün.
Həyatdakı hədəfiniz xoşbəxt olmaq olmalıdır. Əgər belədirsə, onda xoşbəxtliyin sənin üçün nə demək olduğunu düşün... Sadəcə çox xoşbəxt olduğun vaxtları xatırlayın və bunu hiss etməyə nə vadar etdiyini təhlil edin. Özünüz olmaq üçün cəsarətli olun və başqası kimi görünməyin”.
Arzularınızın, xəyallarınızın ardınca gedin
Katherine Kostereva/Creatio-nun baş direktoru və təsisçisi: “Tomas Edisonun sitatını çox bəyənirəm: “Adi iş kimi göründüyü üçün çox vaxt fürsətləri əldən veririk”. Bilirik ki, bütün böhranlar sona çatır və zəhmətkeşlik həmişə dividendlər gətirir. Hər zaman imkanlar və işlər var. Hətta təcrid şəraitində də internet bir çox yeni imkanlar yaradır. Sadəcə həqiqətən nə istədiyinizi tapın və arzularınızın, xəyalınızın ardınca gedin”.
Şəxsi dəyərlər = korporativ dəyər
Lotta Hahn Architect & Concept Designer: "Əminəm ki, karyera yolu və həyat hədəfi bir-birinə bağlı olmalıdır və hətta bir bütün olmalıdır. Dünya həll edilməli olan ciddi problemlərlə üzləşdikcə, getdikcə daha çox insan müsbət dəyişikliyə töhfə vermək istəyir. Bəziləri karyera imkanlarını struktur səviyyəsində, bəziləri praktik səviyyədə araşdırır. Hər iki məsələ vacibdir. Gənclər öz məqsədlərinə və dəyərlərinə uyğun şirkətlərdə karyeraya üstünlük verir”.
Xarakterinə və istedadına nəzər yetir
Ruslan Sabirli/Founder of Booktrailer Festival and CineMo: “Məhz şəxsiyyətiniz həyat missiyanızı müəyyənləşdirir. Lakin karyera seçərkən və məqsəd qoymadan əvvəl özünüzə diqqətlə nəzər yetirin, özünüzü öyrənməyə və istedadınızı anlamağa çalışın. Sizin üçün vacib olan dəyərləri dəqiq ifadə edin. Sonra hansı peşənin tam xarakterinizə uyğun olduğunu və özünüzü daha yaxşı sübut etməyinizə kömək edəcəyini öyrənin, bu, həyatınızda hər şeyi doğru etdiyinizi hiss etdirəcək. Müəyyən anda nəyinsə səhv olduğunu hiss edirsənsə, dəyişməkdən qorxma. Bazarda çox maraqlı imkanlar var”.
Əvəzolunmaz olun
Magnus Carlsson/Author and advisor: "Bu model seçim imkanları ilə sizi əvəz etməyin nə qədər asan olduğunu göstərir.
Bu matrisada mövqeyinizi idarə edən beş parametr (aşağıya bax) var. Məsələn, həyatınızı işinizdən çox böyük maaş alacağını gözləməyə təşkil etmisinizsə, seçim məhduddur. Əgər şirkətə daha çox şey təklif edə bilsəniz, məsələn, peşəkar bacarıqlarınız və ya çevikliyinizi (məsələn, başqa yerə keçə bilərsiniz), şansınız artar. Vəzifə qalib zonaya səy göstərməkdir.
1) status sizin üçün vacibdir;
2) peşəkar səlahiyyətlər;
3) rahatlıq (iş coğrafiyasını dəyişdirmək, yeni bacarıq və biliklərin inkişafı);
4) pula ehtiyac var;
5) dostlar/ünsiyyət mühiti
Tez dəyişən yaşayış şəraitinə çevik və uyğun olun
Farid Alizada/Sales & Trade Marketing Manager at Procter and Gamble: “Qlobal əmək bazarı sürətlə dəyişir. Hər gün ortaya çıxan süni intellekt və digər texnoloji həllər gələcəkdə hansı işlərin lazım olacağını proqnozlaşdırmaqda çətinlik çəkir. Bundan əlavə, mövcud böhranın yaratdığı problemlər dünyada şirkətlərin insan əməyindən asılılığını azaltmaq marağını daha da artırdı. Şirkətlər insan əməyini ilk fürsətdə texnoloji alternativlərlə əvəz etməyə çalışacaqlar. Ancaq hər bir sənaye inqilabı da yeni imkanlar yaratdı. Kimlər ki, yeni şəraitə uyğunlaşa bilirlər onlar qazanacaq”.
Azad düşünməyi öyrənin
Claes Berlin/CEO at Claes BERLIN Process Management AB: “Düşünürəm ki, ailəsi olmayan gənclər bu iş və imkanları özləri yaradacaqlar. Onlar yaratdıqlarımızdan və mövcud olduğumuzdan çox fərqli bir həyat tərzi seçəcəklər.
Koronavirus pandemiyası dünyanın getdikcə daha çox ölkəni əhatə edəcək və insanlıq gələcək illərdə üç böhranın öhdəsindən gəlməli olacaq:
1) koronavirus;
2) mühit;
3) getdikcə artan populist siyasətçilərin iştirakı ilə qeyri-bərabər iqtisadiyyat, kapitalizm və güc.
Sadiq olun
Farman Islamli/Director at Foriella: “Sizə və şirkətə verdiyiniz töhfələrə dəyər verəcək işəgötürən axtarın. İşəgötürənlərin və işçilərin bir-birlərinə qarşılıqlı sədaqəti, xüsusilə çətin dövrlərdə ən güclü məqamlardan biridir. Bütün tərəflər böhrandan sonrakı dövrdə bu cür münasibətlərdən faydalanacaq və inkişaf edəcək. Həm potensial işəgötürənlərə, həm də namizədlərə mümkün olan ən yaxşısını seçdiyinə əmin olmaq üçün, qərar vermək üçün daha çox vaxt lazımdır. Bu, normaldır. İşəgötürənlər daha yaxşı iş şəraiti yaratmağa diqqət etdikləri üçün, namizədlər isə bacarıqlarını inkişaf etdirmək üçün daha çox çalışmalıdırlar. Seçim edildikdən sonra hər iki tərəf bir-birinə sadiq olmalıdır”.
İmkanları reallaşdırın
Nazim Habibov/Professor, School of Social Work, University of Windsor, Canada: “Həqiqi gözləntiləriniz olmalıdır. Biologiya, biokimya və əczaçılıq sənayesi sahələrində peşələrin daha populyarlaşacağı gözlənilir.
Böhran dövründə bu sahələrə çox diqqət yetirildi və nəticədə gələcəkdə həm özəl, həm də dövlət tərəfindən daha çox investisiya alacaqlar. Əksinə, turizm sənayesi uzun və əziyyətli şəkildə bərpa olunmalı olacaq. Nəticə etibarilə gələcəkdə bu sahələrdə karyera imkanları olduqca məhdud ola bilər”.
Çağırış – yeni səlahiyyətlər və yeni biliklər
Gulnur Ismayil GCDF, CMF/Associate Vice Rector ADA University: “İşin, sənayenin və bütövlükdə iqtisadiyyatın dəyişən xüsusiyyətini nəzərə alaraq, bacarıq və bilikdə yeni bir çağırışlara hazır olmalıyıq. Hər bir şəxs texniki bacarıqlara, uyğunlaşma qabiliyyətinə, çevikliyə, uzaqdan işləmək və işləmək bacarığı və s. sahib olmalıdır. Bugünkü qeyri-sabitlik və qeyri-müəyyənlik şəraitində yaşamaq istəyiriksə, əlavə təlim, yeni biliklər əldə etmək, karyera dəyişiklikləri qaçılmaz olacaq.
Hazırki dövrdə texnoloji tərəqqi bütün sahələrə və sənayelərə nüfuz edir. Bu, səhiyyə sənayesindən dizayn, mehmanxana biznesi və digər xidmətlərə qədər peşəkar standartlara və iş formasına təsir göstərir. Nəticədə, müxtəlif sahələrdə daha çox karyera perspektivləri təklif etdikləri üçün çoxşaxəli dərəcələrə tələbat artır”.
Əlbəttə ki, arzuladığınız işi tapmaq və oraya daxil olmaq istəyirsinizsə təcrübəniz və bilikləriniz vacibdir. Eyni zamanda həmişə xatırlamaq vacibdir ki, şəxsiyyətiniz və ünsiyyət qurmaq, danışıqlar aparmaq, uyğun insanları tapmaq, onlara diqqət yetirməyinizə və qabiliyyətlərinizi görməyinizə kömək etməklə müsbət nəticəyə arxalana bilərsiniz. Əlaqə şəbəkənizi yaratmaqla mövcud münasibətləri qoruyun və yeni əlaqələr qurun.
Həyatda və ya karyerada bir yol seçərkən ilk növbədə özünüzü anlamaq vacibdir. Ətrafda baş verən hər şeyi düzgün qiymətləndirə bilmək və zamanın dəyərini dərk etmək.
20 ildən çoxdur ki, fantastik komandalar yaradıram və onları idarə edirəm. Kadrların idarə olunması, karyera inkişafı, strategiyaların hazırlanması və şirkətlərdə dəyişikliklərin idarə edilməsi sahəsində uğurlu layihələr həyata keçirmişəm. Qlobal pərakəndə ticarət markalarının yeni məhsullarının və yeni konsepsiyalarının inkişafı üçün beynəlxalq layihələrdə işləyirəm.
İdeal iş – kimsə üçün və ya özü üçün işləmək ola bilər və bunu hər kəsə özü qərar verməlidir. Qətiyyətlə – bu gün çevik, yaradıcı və cəsarətli olmağın vaxtıdır.
Məqsədim – insanlara öz istedadlarını kəşf etməkdə onlara kömək etmək və bu gün onların istifadə etdikləri vasitələrin həyatda, karyerada və biznesdə hədəflərinə çatmalarına əmin olmaqdır.
UNIQUALE həmtəsisçisi, karyera inkişafı və liderlik təlimçisi
